Кристина Петрушевска и Васка Јаковлеска ги врзува една работа – и двете се мајки на деца со дијабетес. Тие ни ги раскажаа своите приказни токму на денот кога светот го одбележа денот посветен на дијабетесот.
Ќерката на Кристина, Маја, има веќе 16 години и е средношколка, а Јаков, синчето на Васка има само четири години. И покрај разликата во возраста помеѓу децата, нив две ги врзуваат истите проблеми. Се консултираат кога имаат некакви недоумици околу дозирањетона инсулинот, се информираат за новитетите, си помагаат, разменуваат искуства помеѓу себе, но и со останатите членови на здружението на дијабетичари, затоа што кога еднаш ќе им ја постават дијагнозата, овие луѓе мора да се научат да живеат со болеста до крајот на животот.
„На ќерка ми и беше дијагностициран дијабетес на 4-годишна возраст. Тешко му е на родителот да прифати кога еднаш ќе ја слушне дијагнозата дека е тоа навистина така, но со време не само што мора да се прифати, туку мора да се прават и многу нешта кои никогаш не сте мислеле дека ќе треба да ги правите. На пример, да го боцкате сами секојдневно, по три-четири, па и по десет пати сопственото дете затоа што во спротивно ризикувате многу повеќе. На почеток и ние секојдневно ја боцкавме Маја, па со време нејзините прсти веќе почнаа да и се здрвуваат и да отврднуваат, да го губат чувството, но сепак мора да го правите тоа секојдневно. Наеднаш стана проблем и нејзиниот престој во градинката во која дотогаш одеше. Воспитачките не се едуцирани за оваа проблематика и иако првично ја прифатија и таа продолжи да оди во градинка и по дијагностицирањето на дијабетесот, со време сфаќате дека ви е полесно да дадете отказ и да си го земете детето дома и целосно да му се посветите отколку постојано да ви се јавуваат преплашени затоа што им се причинило дека нешто не е во ред со вашето дете. Нивниот страв кој најчесто не беше оправдан, нормално, ни го пренесуваа и нам и не вадеа од памет со секое јавување па одлучивме дека е попаметно јас да дадам отказ и да останам дома со неа. Од тогаш до ден денеска јас сум домаќинка и во целост сум и посветена на Маја“, раскажува Кристина.
Сепак, денеска таа со широка насмевка на лицето вели дека се пресреќни. Имено, откако кај Маја шеќерот никако не можел да се стави под контрола, и нејзината гликемиска вредност постојано била 11-12, тие добиле од Фондот за здравство инсулинска пумпа која им го сменила животот. Ќе се уверите во тоа откако ќе видите со каква радост Маја го покажува апаратчето кое го носи на појасот, како и сензорот на нејзината надлактица со чија помош, без боцкање, во секое време може самата да си ја измери гликозата.
„Нашиот драг и сакан и почитуван доктор Горан Петрески од Клиниката за ендокринологија, пред 8-9 години ја стави Маја на инсулинска пумпа и нашиот живот оттогаш се смени. Гликемиската вредност падна на 7 и се се смени. Со инсулинската пумпа е се полесно бидејќи таа се полни и се штелува и не мора да мислите за терапија во следните четири дена. Потоа ја менувате иглата која постојано и стои во ногата но е многу мала силиконска игла која воопшто и не ја чувствува и не и предизвикува болка, и да ја замените со друга, како и да ја наполните пумпата со дозата за следните 4-5 дена и да ја наштелувате. Ја чуваме оваа пумпа како очите во главата затоа што ако се расипе, не знаеме дали ќе добиеме нова, а сами тешко дека може да ја набавиме. Она што го набавуваме самите, иако е многу комплицирано бидејќи кај нас не само што го нема туку не може ни да се нарача, е фрилибре, односно, сензорот за мерење на гликемиска вредност. Се носи на раката, се поминува со читачот преку него и тој ви ја покажува моменталната вредност на шеќерот во крвта без боцкање. Тоа е и прилично скапо бидејќи трае 14 дена, а чини 60 евра, но засега можеме да си го дозволиме и секако дека го набавуваме затоа што тоа и го олеснува животот на Маја, а тоа е најважно“, вели Кристина повторувајќи: „Многу сме среќни заради сите овие работи кои и овозможуваат на Маја нормален живот“.
И Маја е навистина среќно девојче кое вели дека воопшто не се сеќава на периодот кога секојдневно ја боцкале а дека со нејзината пумпа и со сензорот на раката, може нормално да функционира па дури и да јаде се што јадат и другите деца кои патем, иако на почетокот се интересирале за нејзините „гаџети“ па таа постојано морала да им ги покажува и да им објаснува како функционираат, сега се навикнале па повеќе не им обрнуваат внимание. Сепак, таа е тинејџерка и како и сите тинејџерки си има свои мушички па ниту и дозволи на мајка си, ниту пак самата сакаше да се фотографира за нашиот портал, но со задоволство ни покажа како си го мери шеќерот.
За разлика од неа, која веќе самата знае да измери што и колку изела и колку инсулин треба да си „пушти“, малиот Јаков е се уште далеку од тоа. Но после едноиполгодишното боцкање за кое неговата мајка вели дека било многу мачно и за него и за нив како родители, пред се, затоа што бил толку малечок што немале ни каде да го боцнат и толку нежен и чувствителен, што постојано бил со хематоми, инсулинската пумпа која ја добил од фондот е вистинско олеснување.
„Со пумпата е навистина многу полесно. Се разбира, мора постојано да следиме што и колку изел за да можеме да ја одредиме количината на инсулин што треба да му ја пуштиме, но е сепак многу подобра варијанта. И ние набавуваме сензор со кој тој веќе и самиот знае да си го измери шеќерот, односно, кога ќе му кажам: Јаковче, ајде да го измериме шеќерчето да видиме колку е, самиот си поминува со читачот преку сензорот на рачето и ми го дава за да прочитам бидејќи самиот е премногу мал за тоа“, раскажува Васка.
Инаку, нему дијабетесот му бил дијагностициран на година ипол. Било време на вирози, Јаков се разболел, и тие го однеле на лекар но детето никако не можело да се опорави. На крајот колабрирал и на една докторка и текнало да му го измери шеќерот. Неговата вредност била 30.
„Првите четири дена по дијагнозата бевме во шок, но кога не пуштија дома, сакале нејќеле, моравме се да научиме. Од маката нема подобар учител. Сега точно знам дури и од око да пресметам колку јагленихидрати содржи одредена порција грашок на пример или што и да е друго. Јаков оди во градинка, но јас или татко му, мора да сме постојано во близина на градинката. Постојано сме на телефон со воспитачките и сето тоа беше причина и јас како Кристина да останам дома и да му се посветам на Јаков. Односно, го носам наутро во градинка и седам со него додека трае појадокот за да видам што се ќе изеде и да му пуштам соодветна доза на инсулин. Потоа го оставам и си одам, а воспитачките ако забележат нешто необично, ако е раздразлив или нервозен или помислат дека нешто не е в ред, ми се јавуваат и јас секогаш мора да сум во близина за да интервенирам доколку има потреба. За време на ручекот, околу 12, повторно одам во градинка. И така е секој ден, но сепак сме среќни поради пумпата и сензорот кој многу ни го олеснуваат секојдневјето, но и го поштедуваат Јаков од секојдневно боцкање. Сензорот ни го набавува мојата сестра која живее во Шведска и нас не чини 120 евра месечно, но фала му на Бога, засега можеме да си дозволиме“, ја завршува Васка својата приказна и додава: „Ние станавме најголеми ендокринолози од сите, затоа што маката ќе ве научи на се!“
Драгица Христова
