Иако секој родител го сака најдоброто за своето дете, многу родители не се доволно информирани за здравата исхрана на нивните деца. Здравата исхрана на детето подразбира дека детскиот оброк треба да биде комплетен, да содржи доволен број на калории (ниту премногу, ниту премалку), да биде извор на енергија, на протеини, здрави маснотии и да содржи овошје и зеленчук.
Според препораките на нутриционистите децата би требало да јадат три до пет порции овошје и зеленчук на ден (не вклучувајќи го компирот). За жал, повеќето деца не јадат доволно зеленчук и овошје, а доминантен зеленчук во детската исхрана често е токму компирот (пржени компирчиња, пире компири, помфрит или чипс).
Многу родители велат дека кога би го следеле овој образец нивното дете не би јадело ништо, но како одговорен родител важно е да го знаете следното:
1) Што претставува здрав оброк за детето и кои намирници треба да ги содржи
2) Да подготвите здрав оброк за детето и да му помогнете да ги прифати здравите навики.
Можеби нема да успеете преку ноќ да го принудите детето да јаде 3-5 порции овошје и зеленчук на ден, но можете да почнете со една или две па постепено да ги зголемувате.
Што претставува една порција за детето?
Една порција за возрасен се смета една здела или шолја од 200 грама. За деца од 1 до 3 години за порција се смета ¼ од порцијата на возрасен, а за децата од 3-10 години – ½ порција од порцијата на возрасен човек. Не мора секогаш строго да го мерите овој однос. На пример, ако на детето му давате банана, имајте на ум дека вие јадете цела банана (околу 200 грама), вашето седумгодишно дете треба да изеде пола банана, а на вашето едногодишно бебе доволна му е една четвртина.
Кога готвите за децата почнете со прашањето: кој зеленчук да го подготвам денеска, а потоа размислете со кои намирници богати со протеини би можеле да го комбинирате.
Детската чинија би требало да изгледа вака:
Половина би требало да биде полн со зеленчук
1/4 зеленчук со скроб (како на пример, компири)
¼ намирници богати со протеини (мешунки или протеини од животинско потекло)
Покрај оваа чинија би требало да се најде еден сад со овошје, чаша вода, чаша млеко (децата кои се на веганска исхрана би можеле да пијат растителни млека, како на пример од бадем, кои ќе им обезбедат калциум во исхраната).
Значи, комплетниот детски оброк би требало да содржи јагленохидрати (како извор на енергија), белковини (протеини) и здрави маснотии, а половина од чинијата би требало да е со зеленчук. Важна е и онаа порција со овошје како и чашата млеко (кравјо или растително).
Важно е во нивната исхрана да има здрави маснотии, како маслиновото масло, па секогаш кога можете гответе за децата на маслиново масло или додадете малку во нивната салата. Треба да јадат и јаткасти плодови, и други извори на омега-3 масни киселини, како мелено ленено семе и намази од сусам.
Во Индија мајките секојдневно потопуваат во вода 5-6 бадеми кои стојат преку ноќта, а наутро ги лупат, ги толчат и им ги мешаат со млеко. Бадемите се извор на здрави маснотии, и на калциум кој е важен за развој на детските коски. Тие го јакнат и имунолошкиот систем на децата.
Мешунките можат да бидат одличен извор на протеини за децата, богати се со фолна киселина, цинк, влакна, магнезиум. Ако не сакаат варени мешунки, можете да им направите намази од варен грав или од наут кој ќе им го намачкате на лепче.
Водата е важна и за возрасните и за децата, па ако децата ја стеткнат оваа навика веројатно ќе ја зачуваат и во иднина. Покрај тоа на децата можат да им се даваат и свежо цедени сокови, најдобро е да си ги правите сами со соковник колку и да ви е тешко потоа да го измиете.
Кога им давате нешто благо, имајте на ум дека тоа треба да е во умерени количини. На децата им се потребни 1400 калории на ден, па ако вашето дете изеде два реда чоколадо, тоа веќе внесло 200 калории.
Цело чоколадо од 100 грама ќе му даде на вашето дете 500 калории а тоа е нешто повеќе од една третина од целокупната енергетска потреба на детето за еден ден.
Важно е од мали нозе да се изградат здрави навики кај децата. За разлика од возрасните, на децата е тешко да им се објасни дека некоја намирница е здрава за нив, а ако ги присилувате да јадат нешто што не сакаат, тоа само ќе предизвика контраефект. Затоа обидете се овие намирници да ги искомбинирате со некои кои вашето дете ги сака. На пример, ако детето сака овошен јогурт, додадете во него мелени семки, ливче спанаќ, и слично. Ако сака кечап, исецкајте му парченца зеленчук со кои ќе може да мака од кечапот.
