Родителите на деца и возрасни лица со попречености се подготвуваат на 3 декември, меѓународниот ден на лицата со попречености, да појдат пред влада и да си ги побараат своите права.
За таа цел тие се здружија во граѓанската иницијатива „Време е“.
„Доста ни е од тоа на секој 3-ти декември да доаѓате, да им донесете по едно пакетче и да се сликате со нас и со нашите деца, а потоа да не заборавите. Затоа, овој 3 декември ние доаѓаме кај вас“, порачуваат од оваа нова граѓанска иницијатива.
За нив, меѓу останатите, многу важно прашање е конечно да се избрише и да не важи законот за старателство во случаите како што се нивните деца бидејќи, како што велат, додека се живи, тие се родители, а не старатели. Старатели можат да бидат после смртта на родителите, братот или сестрата на лицето со попречености или згрижувачката установа.
Барањата на родителите на лицата со попречености се претставени преку општи барања и барања кои се однесуваат претежно на лицата со попречености на возраст над 18 години.
Во продолжение се сите барања кои граѓанската иницијатива „Време е“, ќе ѝ ги испорача на Владата.
Измена во Законот за работни односи која се однесува на:
- Примена на позитивна дискриминација. На секои 10 вработени да има по едно хендикепирано лице и еден родител на лице со посебни потреби. (Истиот принцип се применува и за Рамковен).
- Бенефициран стаж за родителите
- Закон за здравствена заштита (лековите и терапиите да бидат на позитивна листа, односно да ги плаќа државата).
- Закон за социјална заштита – да се утврди со закон дека во секој град и секоја поголема општина треба да има групни живеалишта за лицата со посебни потреби, во кои мора да има вработени и лица со посебни потреби и родители.
- Во секое тело, комисија, кои се занимаваат со оваа проблематика, мнозинството да бидат лица со посебни потреби и родители.
- Формирање на државна инспекција составена од поголем број лица со посебни потреби и родители која ќе врши сериозна ревизија на работата на НВО, здруженијата…Со еден збор да се види каде завршуваат сите грантови и донации.
- Закон за здравство:
1) Право на бесплатен престој во болница на родител
2) право на продолжено боледување во зависност од степенот на инвалидност кај детето
- Закон за образование:
1) право на личен, образовен асистент
2) право на образование во кое кај нискофункционалните лица со пп ќе се развиваат животните вештини, нивната професионална ориентација, пракса и загарантирано вработување.
- Поврзување на специјалните училишта со фирми, институции каде ќе се врши праксата и каде лицата ќе бидат вработени.
- Лична идентификациска картичка со степен на инвалидност со цел остварување бесплатен превоз на ниво на држава и бесплатен влез во културно-спортски објекти.
И барања кои се однесуваат претежно на возрасни лица со попречености и на нивните родители:
- За сите лица со попречености (вклучувајќи ги сите попречености) над 18 до 26 години возраст бараме висината на посебниот додаток од 5000 денари да се покачи и да изнесува колку што е висината на минималната плата на ниво на држава. А после 26 години старост посебниот додаток да продолжи во ист износ и доколку лицето не е во состојба да остварува приходи од вработување заради попреченоста овој посебен додаток како еден вид пензија лицето да го прима до крајот на својот живот и да му следуваат сите покачувања на пензијата кои ги имаат другите категории на пензионери.
- На лицата со потешка попреченост да им се одобри и туѓа нега и мобилност.
- Сите потребни помагала (ортопедски, слушни и др.) да бидат бесплатни и лицата да имаат право истите да им бидат заменети во разумен рок и притоа да се води сметка за соодветен квалитет на помагалата.
- Бараме при смрт на родителот, лицето со попречености да има право да ја наследи родителската пензија доколку таа е поголема од надоместокот кој лицето го прима по основ на неговата попреченост.
- Бараме да се воведе целосно ослободување од плаќање партиципација за лечење, лекарства, испитувања, болничко лекување, операции и сите останати здравствени услуги. Притоа и лицето придружник да има право на бесплатен престој во болница кога мора да врши придружба на лицето со попречености.
- Бараме да се изградат (прикладни и адаптирани на специфичните потреби) згрижувачки установи за лицата со попречености, кога родителите повеќе не ќе можат да се грижат заради сопствена болест и изнемоштеност, како и во случај на смрт на родителите. Притоа, дел од родителските примања државата ќе ги пренасочи на згрижувачките установи, а остатокот од 30% на браќата или сестрите на лицата со попречености, за задоволување на останатите потреби на лицата со попречености.
- Бараме секоја година организирање на летни и зимски кампови, бесплатни бањски услуги (без претходни предуслови во поглед на претходно лекување) при што ќе имаат и право на придружник – бесплатно.
- Бараме за нас родителите, да ни се одобрат примањата кои ги имаат згрижувачките семејства доколку заради попреченоста на нашите деца сме спречени да го оствариме нашето право на вработување. А кога ќе навршиме 62/64 години старост тоа примање да се преиначи во пензија одредена според просекот на државата и ова право да го добие оној родител кој бил принуден цел живот да остане невработен.
- За крај, како многу важно прашање е конечно да се избрише и да не важи законот за старателство во случаите како што се нашите деца. Додека сме живи ние сме родители, а не старатели. После нас, братот, сестрата или згрижувачката установа можат да бидат назначени како старатели и притоа да се најде начин можните манипулации да се сведат на минимум. И да се обезбеди законска основа имотот кој ние по природата на нештата го пренесуваме на нашите деца да дојде во нивни раце и правото на користење на придобивките од поседување или оттуѓување на тој имот да им биде загарантирано.
