Кој е најдобриот начин на воспитување на детето? За ова прашање и денес се води жестока дебата – и веројатно познавате некој што мисли дека неговиот пат е најдобар.
Потребата родителите да го чуваат своето дете безбедно и среќно е една од причините зошто во многу држави и натаму преовладува честопати исмејуваниот родителски стил; хеликоптер родителството. Карактеристиките на овој стил на родителство понекогаш се чини дека се еден од најдобрите начини за воспитување на среќни и успешни деца, но експертите предупредуваат дека овој вид на родителство може да направи повеќе штета отколку корист.
Што е „хеликоптер“ родителство?
Секој родител сака неговите деца да бидат среќни и успешни. Значи, кога ќе се појави можност, кој не би го искористил тоа и не би му го олеснил животот на своето дете; не би му напишал домашна или не би му го оправдал отсуството од час?
Тоа е инстинктивно однесување, но некои родители поддршката ја креваат на друго ниво и лебдат над своите деца како хеликоптер – оттука и името на хеликоптер родителство. Најдобар начин да се опише овој вид на родителство (кое се нарекува и cosseting) е „хипер-вклученост во животот на детето“.
Хеликоптер родителството е спротивно на родителството кое поттикнува независност и размислување за себе и за своите постапки, но е тесно поврзано со родителството косилка каде родителот „коси“ – фигуративно кажано – каков било проблем со кој може да се соочи детето, така што детето никогаш не се чувствува повредено или разочарано. Иако хеликоптер родителството е широко дискутирано во последните неколку години, тоа не е нов поим. Метафората првпат беше употребена во 1969. година во книгата под наслов „Меѓу родителите и тинејџерите“ напишана од д-р Хаим Гинот.
Како изгледа хеликоптер родителството?
Хеликоптер родителството постои и се појавува во многу форми. Некои сметаат дека тоа особено влијае на тинејџерите и учениците, но во основа започнува од многу порана возраст и продолжува до зрелоста.
Вака изгледа хеликоптер родителството во различни фази од животот.
Градинка:
постојан надзор над сè што прави детето.
Родителите се обидуваат да го спречат секој помал пад
тие никогаш не дозволуваат детето да игра само
постојано бараат од воспитувачите потврда за напредок
не ја охрабруваат независноста и самостојноста
став дека детето треба да биде заштитено од сите предизвици и проблеми во животот, по секоја цена
Основно училиште:
родителите разговараат со училишниот персонал за да се осигурат дека детето има одреден наставник кој се смета за најдобар
тие ги избираат неговите пријатели
ги запишуваат на активности без нивно знаење
ги завршуваат домашните и училишни проекти наместо децата
одбиваат да му дозволат на детето само да ги решава проблемите
Тинејџерски години и зрелост:
родителите се премногу вклучени во нивната академска работа и воннаставни активности за да ги заштитат од неуспех или разочарување
ги контактираат професорите на училиште и на факултет поради слабите оценки
интервенираат во несогласувањата со пријателите, соработниците или работодавецот на детето
Кои се причините за ова родителство?
Хеликоптер родителството има различни причини, а понекогаш во основата на овој стил на родителство се длабоки вкоренети проблеми. Можни причини се:
Стравувања поврзани со иднината
Некои родители цврсто веруваат дека она што го прави нивното дете денес има огромно влијание врз нивната иднина, а хеликоптер се нуди како начин за спречување на тешкотиите подоцна во животот.
Анксиозност
Некои родители стануваат вознемирени и емотивно се распаѓаат кога ќе видат дека нивното дете било повредено или разочарано, па затоа ќе направат сè што е во нивна моќ да не се случи тоа. Но, она што тие можеби не го сфаќаат е дека повредите и разочарувањето се составен дел од животот и му помагаат на детето да расте и да стане поотпорно.
Потрага по смисолот
Хеликоптер родителството може да настане и кога идентитетот на родителите ќе се „завитка“ во достигнувањата на нивните деца.
Можеби хеликоптер родителството не се чувствувал сакан или заштитен од сопствениот родител и се заколнал дека неговите деца никогаш нема да се чувствуваат така.
Притисок од врсниците
Притисокот од врсниците не е проблем само од детството – тој влијае и на возрасните. Така, родителите кои се опкружени и сами со хеликоптер родители би можеле да почувствуваат притисок и, следствено, да го имитираат овој стил на родителство, од страв дека другите ќе помислат дека не се добри родители.
Прашање од милион долари: Дали е корисно хеликоптер родителството?
До одреден степен може да биде корисно, барем за родителот. Имено, постојат студии кои сугерираат дека родителите кои се многу вклучени во животот на нивните деца, уживаат поголема среќа во својот живот. Но, други истражувања сугерираат дека постојаното вклучување може да направи некои деца потешко да поминуваат во училиште и пошироко.
Кои се последиците од хеликоптер родителството?
Иако некои родители сметаат дека хеликоптер родителството е добро, децата на подоцнежна возраст може да развијат ниско самопочитување или слаба самодоверба. Ова се случува затоа што како што расте детето, тоа може да се сомнева во сопствените способности затоа што никогаш не морало нешто самостојно да сфати. Можеби сметаат дека нивните родители не им веруваат дека можат сами да донесуваат одлуки, па дури и почнуваат да се преиспитуваат дали се подготвени да управуваат со сопствените животи.
Чувството на ниска самодоверба и самопочит може да стане толку силно што доведува до други проблеми, како што се анксиозност и депресија. И тие чувства не исчезнуваат едноставно затоа што детето станува постаро. Тешко е да се спроведе истражување бидејќи терминот хеликоптер родителство не е официјален медицински или психолошки поим – и обично се користи на погрден начин.
Меѓутоа, една студија од 2014. година која го проценувала влијанието на овој стил врз студентите открила дека студентите воспитани од таканаречените хеликоптер родители имаат поголема веројатност да бидат на лекови против анксиозност и депресија. Студијата, сепак, била ограничена бидејќи се занимавала со прилично мала популација во Турција, која била главно од женски пол.
Како да се избегне хеликоптер родителството?
Еве како да се ослободите и да ја поттикнете независноста на вашето дете:
- Наместо да се фокусирате на сегашноста, размислете за можните долгорочни ефекти на хеликоптер родителството. Запрашајте се дали сакам моето дете секогаш да се потпира на мене или сакам да развие животни вештини?
- Ако вашите деца се доволно возрасни да направат нешто за себе, дозволете им и борете се против нагонот за интервенирање.
- Некои деца донесуваат одлуки што одговараат на нивната возраст. Дозволете му на детето да ја избере посакуваната воннаставна активност или хоби и дозволете им на постарите деца да изберат кои часови ќе ги посетуваат.
- Дозволете му на детето да згреши.
- Научете ги на животни вештини како што се готвење, чистење, перење алишта, интеракција лице в лице и како да разговараат со нивните наставници. Се разбира, секој родител во одреден момент прави малку повеќе за да му го олесни животот на своето дете. Проблемот е кога тоа ќе стане вообичаен начин на делување кој го попречува здравиот развој на детето.
Фото: Unsplash
