Знаеме дека многу млади родители се под ужасен стрес поради притисокот да се докажат на своето работно место и обврските околу децата. Но, прво, пред да ѝ се посветиме на оваа тема, да ги споменеме и оние кои не само што ги споменуваат децата на работните места, туку одат во друга крајност, па сите колеги мораат голем дел од денот да слушаат за сите авантури на нивните деца, за сите успеси и неуспеси, па дури и за бојата на изметот на нивните малечки. Нели мислите дека е ова другата крајност на приказната?
Но ова главно се случува или барем, се случуваше, во државните институции. Но да видиме зошто се случува ова првото, односно, тајното родителство, односно, тоа што родителите не ги споменуваат своите деца и грижата за нив на своите работни места. Ковид-19 ги откри предизвиците со кои се соочуваат овие родители.
„По 6 месеци од раѓањето на ќерка ми се вратив во канцеларија, со солзи во очите, но со желба да се докажам на новата позиција. Неколку недели подоцна, кога ми беа потребни неколку слободни дена заради сипаниците во нејзината градинка, се плашев да му го кажам тоа на својот тим. И покрај поддршката од колегите, чувствував силен притисок да се однесувам како ништо да не се променило. Претходно работата секогаш беше на прво место, нешто што беше клучно за напредок.
Враќајќи се на работа како мајка, бев под стрес бидејќи не можев да го контролирам своето време, се грижев дека сега изгледам помалку доверливо и се плашев од помислата за следниот пат кога би можело да се случи тоа. Едвај ја споменував ќерка ми во канцеларија. Никогаш не би вклучила нешто вакво во своето пишување во тоа време. Три години подоцна сфаќам дека е важно тоа да се направи бидејќи овој стрес не е својствен само за мене. Многу луѓе се соочуваат со истиот притисок бидејќи исполнувањето на идеалите на работното место често не е компатибилно со одговорностите, грижата за децата или нешто друго. Статистиката покажува дека тоа им се случува главно на жените. Многумина од нас реагираат со минимизирање на овие одговорности или убедување на колегите дека можеме да работиме прекувремено како и порано, затоа што знаеме дека во спротивно ризикуваме да станеме жртва на многу пристрасности што ги попречуваат мајките“.
Добре дојдовте во светот на „тајното родителство“
Економистката Емили Остер ја објаснила оваа фраза во текст од 2019 година во кој ги повикала родителите отворено да зборуваат за природата на своите животи. И додека пандемијата создаде дополнителни притисоци, не е јасно дали откривањето на одговорностите што ги имаме надвор од канцеларијата ќе донесат значајни промени.
Родовата перцепција и културата на работно место
Тајното родителство може да започне уште во бременоста. Истражувањата покажуваат дека некои жени ја кријат бременоста, особено во улогите каде што имаат чувство дека мора да се натпреваруваат со мажите и не сакаат да откријат нешто што би им „пречело“ во работата.
Жените кои работат често чувствуваат потреба да одат „над и повеќе од под“ вообичаените стандарди за време на бременоста, покажала друга студија, како и да скријат каква било болест од страв да не изгледаат недоверливо.
Ова продолжува и по породувањето. Жените велат дека сакаат да го скријат доењето на работното место, бидејќи тоа е табу, а тоа е толку очигледна родова разлика што го нагласува нивниот нов статус како мајки.
Постојат многу анегдоти за жените кои се чувствуваат принудени да докажат дека сè уште можат да работат прекувремено и се нудат да работат дури и кога нивните деца се болни, како и оние кои намерно воопшто не споделуваат фотографии од своите деца или не зборуваат за нив.
Не е изненадување што жените чувствуваат потреба да се однесуваат на овој начин.
Мајките одамна се гледаат како помалку посветени и помалку компетентни во работното опкружување. Нив ги заобиколуваат унапредувањата почесто отколку татковците и помала е веројатноста дека ќе ги вработат нив отколку жените што не се мајки. Кога флексибилноста е достапна, тие што ја користат се соочуваат со пристрасност и поголема е веројатноста дека ќе добијат улоги со помалку одговорности. Знаеме дека разликата во платите на мажите и жените се зголемува по породувањето, бидејќи платите на вработените мајки паѓаат за секое дете што жената го има.
„Доказите ни говорат дека мајчинството е еден од главните извори на слабости во однос на кариерата“, вели Ширин Канџи, професорка по работа и организација од Универзитетот „Брунел“ во Лондон.
Се разбира, некои жени менуваат работи или ја напуштаат кариерата поради овие притисоци. Кога Канџи интервјуирала жени кои ја напуштиле кариерата од висок профил, многу од нив дале примери на тајно родителство, вклучувајќи земање боледување за да не им кажат на колегите дека децата им се болни. На една испитаничка ѝ било кажано да бара од семејството да внимава на нејзиното дете наместо да земе слободен ден. На друга, фриленсерка која работи во телевизија, ѝ било кажано никогаш да не ги споменува своите деца и чувствувала дека тоа влијае врз фактот колку работа ќе има. Тоа е затоа што, како што социолозите долго истакнуваат, работните места се структуирани околу мажите.
„Сè што на друг начин сигнализира дека работата не ви е на прво место, ве намалува во очите на работодавецот“, вели Даниел Карлсон од Универзитетот во Јута.
„Се претпоставува дека се мисли дека жените ќе бидат попречени…Целта на тајното родителство потекнува од желбата тоа да се скрие за да се спаси нечија кариера“.
Ова прашање на некој начин ги наследува верувањата кои сè уште владеат во индивидуалистички земји како САД – добрите татковци да го набавуваат она што е неопходно за семејството, а мајките да остануваат дома.
Анкетите покажуваат дека овие социјални ставови сè уште постојат: и жените и мажите велат дека работата ја отежнува улогата на добар родител.
Само една третина од испитаниците во истата студија во Центарот за истражување Пју сметаа дека работата со полно работно време е најдобра за мајките, додека дваесет и еден процент се согласиле дека жените со мали деца воопшто не треба да работат.
Потоа, тука е постојаниот стереотип дека жените се поспособни во домашната сфера, мажите во канцеларија, кои и покрај тоа што ги побиваат истражувањата, сепак имаат значително влијание врз тоа како ја обликуваме платената работа и семејниот живот.
„Жените влегоа во платена работна сила, но не забележавме промени кај мажите дома да прифаќаат поголем дел од домашните работи“, вели социологот Кејтлин Колинс од Универзитетот во Вашингтон во Сент Луис.
Оваа родова перцепција продолжува да влијае многу на културата на работното место, историските правни случаи се исто толку блескави како и отрезнувачки.
Во анализа од 2020 година за дискриминација на старателите во Канада во текот на 30-тите години, истражувачката Елизабета Хирш од Универзитетот во Британска Колумбија открила дека иако случаите се во општ пораст, сепак, различно се одвиваат за мажите и жените. Со оглед на тоа дека бременоста им го отежнувала на жените криењето на фактот дека се мајки, споровите што ги имале на работното место често се засновале на претпоставките за нивната посветеност. Мажите, меѓутоа, не го изложуваат татковството со бременост и главно давале причини да ги објаснат барањата за флексибилност – нешто што на суд имало неочекувани последици. На мажите им било потешко отколку на жените да победат против работодавците бидејќи помалку ги споменувале своите грижи, се грижеле во „тајност“ дури и повеќе од жените.
Нормализирање на негата
Во моментов, додека многумина работат од дома, родителството е повидливо од кога било. Пандемијата ги замагли границите помеѓу семејството и работата, предизвикувајќи им невиден стрес на родителите кои се принудени да ја комбинираат работата и грижата за децата. Жонглирањето беше очигледно, децата се појавуваат на работни видеосостаноци, состаноците се закажуваа во нивно присуство, а родителите ветуваат брзи работни реакции – кога децата ќе одат во кревет. Сепак, иако пандемијата помина долг пат кон нормализација на нешто порано скриено, поврзаните пристрасности кон мајките не исчезнаа. Всушност, грижата за децата која е поочигледна може едноставно да го зајакне негативниот став кон грижата за одговорностите. Напорната работа во текот на родителството би можела да ја зголеми веројатноста за осудување и дискриминација. И додека извештаите посочуваат дека татковците во некои земји го зголемуваат својот удел во негата, вработените мајки напуштаат работни места или ги намалуваат работните часови во поголем број отколку татковците.
Експертите се загрижени за влијанието на кризата врз жените, со што би се избришале годините на напредок во родовата рамноправност. Но, има и трошка позитивност во сето ова. Притисоците што ги тераат родителите да ја намалат грижата за одговорностите не се случуваат секаде. На пример, во Шведска и двајцата родители може да ги користат семејните придобивки без никаква стигма.
Колинс, која разговарала со голем број шведски мајки за своето истражување, открила дека семејниот живот е отворено поздравен како приоритет, создавајќи „култура на поддршка“ во која и мажите и жените можат отворено да ја балансираат работата и грижата за децата.
Таа наведува интригантен судир на култури во случај кога шведски вработени работеле за австралиска фирма.
Кога една мајка одбила состанок доцна попладнето, нејзиниот шведски шеф предложил да ја скрие причината за тоа, бидејќи нивниот австралиски извршен директор сметал дека е неприфатливо рано да ја напуштат работата заради грижа за децата.
Во истражувањето, Карлсон открила дека комбинација од два фактори може да создаде вистински промени: грижата за одговорноста да стане појавна и да пренесе поголем дел од товарот на татковците.
„Колку повеќе ја нормализираме работата на негата и другите обврски, особено за татковците, почнуваат да се намалуваат казните за преземање на тие одговорности“, вели Карлсон.
Во одредени кругови работата од дома разоткрила дека многу од нас имаат семејни обврски, а луѓето сè повеќе го разбираат тоа.
Можеби тоа значи дека еден ден ќе престанам да го кријам фактот дека се вклучувам на видеоповик однадвор додека врне дожд бидејќи се надевам дека мојата ќерка ќе поспие наместо да го прекинува состанокот. И можеби ќе престанеме да се згрозуваме секојпат кога компанијата ќе нагласи дека платеното отсуство веројатно во голема мера ќе го користат родителите. Политиките за поддршка се важни, но дури и таму каде што отсуството е достапно, татковците најчесто не го прифаќаат поради страв дека ќе бидат стигматизирани. Сè додека политиките не го препознаат тоа, додека шефовите не дадат примери, а работните култури не ја променат перцепцијата за „идеалниот работник“, аспектите на родителството веројатно ќе останат тајни, дури и ако децата и понатаму ги прекинуваат видеоповиците. Да ги наведнеме рамената и да се согласиме дека се прилично слатки, маскирајќи го стресот кој пука под површината.
Фото: Pixabay
