„Бидејќи државните служби го киднапираа мојот син, сега ме принудија јас да го „грабнам“ од опкружувањето што е опасно за него. По последната средба во областа кадешто живее со неговата мајка, наместо да го вратам син ми назад во нивната куќа, се одвезовме до Сплит. Причината за ваквата моја постапка е што малиот веќе некое време ми кажува работи што ме натераа да се сомневам дека тој бил жртва на занемарување и злоупотреба.
Не сакам да се врати таму сè додека надлежните не ја утврдат вистината. Тој е мое дете и јас како родител имам должност да направам сè за да го заштитам. Токму затоа го поднесував малтретирањето на бирократијата и на мојата поранешна сопруга, но сега кога тој е оној кој можеби претрпува некаква форма на злоупотреба, јас нема да го дозволам тоа“, одлучен е 34-годишниот Хрват кој ја раскажал својата приказна за „Слободна Далмација“.
Веднаш штом пристигнале во Сплит, тој контактирал со Центарот за социјални работи и полицијата, чии вработени дошле во неговиот дом за да видат во какво опкружување е момчето и дали татко му ги има сите услови за сместување. Момчето било во дневната соба со психологот повеќе од еден час, додека таткото бил во друга соба со социјалниот работник.
„Ништо не им реков за моите сомнежи и за тоа што ми го кажа син ми. Сепак, за време на разговорот со психологот, тој очигледно раскажа повеќе отколку јас, и тоа го сфатив неколку дена подоцна. Имено, бев известен дека Сплитскиот Центар за социјални работи го известил оној во областа кадешто живее жена ми за сомневања за семејно насилство.
Тие исто така ја информираа Првата полициска станица во Сплит, која веднаш испрати информации за извештајот на стручниот тим на Сплитскиот центар до колегите во станицата во Славонското место кадешто живее мојата поранешна сопруга, и беше почната истрага. Мое мислење е дека во Центарот за социјални работи во Сплит конечно дошле млади и ‘нерасипани’ луѓе и започнале правилно да ја вршат работата“, вели овој татко.
Тој е свесен дека формално го прекршил законот, но и дека според законот, тој и неговата поранешна сопруга ги имаат исти права како родители, што сите институции ги кршат во последните години. За време на разводот, тој потпишал судска спогодба со неговата поранешна сопруга според која се гледал со неговиот син секоја втора недела четири дена, вкупно 48 часа месечно.
Затоа тој редовно патувал во Славонија двапати месечно, четири дена во неделата, иако живеел и работел во Сплит. Во меѓувреме, почнал да работи за странски работодавач во соседна земја кадешто оди само по потреба, но живее во Сплит.
Нивниот договор бил занемарен од Општинскиот суд во Славонија кој со неправосилна пресуда од јули 2019 година, го преполовил времето за посета. Таткото можел да го гледа својот син вкупно 24 часа месечно. Овој период бил поделен на четири последователни дена во текот на кои на момчето не му било дозволено да спие со неговиот татко.
Таткото никогаш не му наштетил ниту на неговиот син ниту на поранешната партнерка, но како отежнувачка околност се сметало дека тоа што бил вработен, па судот сметал дека нема доволно време за детето. За време на одлуката, според славонскиот суд, мајката била на породилно отсуство со детето кое го добила со нејзиниот нов партнер и имала доволно време за синот.
Нивната одлука била поништена и вратена на повторно судење, но пред да се донесе одлуката таткото ги презел работите во свои раце. Со цел да го врати својот син во Славонија, мајката најпрво дошла во Сплит и таа и таткото дале изјава во полиција. После тоа, таа се вратила и побарала од Славонскиот суд да ја спроведе последната судска одлука, односно извршувањето над детето.
Нема рамноправност меѓу родителите
Хрватското здружение за еднакво родителство е запознаено со низа слични ситуации.
„Без да навлегувам во деталите за конкретниот случај, морам да нагласам дека конечните судски одлуки во врска со заштитата на правата на децата мора да се почитуваат и спроведуваат, родителите се должни да постапуваат по нив. Доколку за време на постојната судска одлука се повредени правата на детето во смисла на оневозможување на лични односи со родителот или каков било друг несоодветен третман на детето, ваквите постапки треба веднаш да бидат пријавени до надлежниот центар за социјална помош и полицијата.
Хрватското здружение за еднакво родителство, скоро на дневна основа, го контактираат родители, претежно татковци, незадоволни од брзината и начинот на постапување на надлежните институции од центрите за социјална помош до судовите. Повеќето од нивните поплаки се однесуваат на двојни аршини: еден критериум за мајки, друг за татковци и никој не се грижи за децата.
Ние во Здружението сметаме дека е клучно во случаи на заштита на семејното право, детето да биде ставено во фокусот и да се разгледа неговата перспектива, а не, како што често се случува сега, детето да е само предмет на односот на родителите.
За време на повеќе од 11 години од постоењето на здружението, по илјадници повици, мејлови, разговори со родители и членови на семејства од цела Хрватска, евидентно е дека се крши правото на децата на двајцата родители.
Меѓудругото, клучно е да се направат измени во постојниот Закон за семејство што ќе му овозможи на детето да помине еднакво време со секој родител на предлог на едниот родител. Така, воведуваме дополнителен механизам што би превенирал ситуации во кои постои сомнеж за семејно насилство и за повреда на правата на детето“, вели Оливер Чаниќ, претседател на Здружението.
Хронологија на случајот и лажни пријави:
Со неговата сега веќе поранешна сопруга, го добил синот во летото 2015 година додека живееле во Сплит. Две години подоцна, започнале проблеми во врската и сопругата го напуштила заедничкото домаќинство и отишла кај нејзините родители во славонската област.
Претходно двапати го обвинувала за семејно насилство, кое подоцна го користела за време на судската постапка како доказ против него. Сепак, во двата случаи тој бил ослободен од обвинението. Тој доаѓа во Славонија да го види својот син и неговата партнерка постојано ги оневозможува средбите, а после една од нив, во јули 2017 година го пријавува за сексуално насилство врз неа.
Кривична постапка е поведена пред Општинскиот суд во Славонија, а соговорникот на „Слободна Далмација“ бил ослободен и во тој случај. Средбите на адресата на мајката на детето и во семејниот дом на нејзините родители се одвиваат со тешкотии и тие не се одржуваат подолг временски период.
Во ноември 2018 година, се случил инцидент кога таткото од Сплит бил нападнат, го навредувал и му се заканувал дека ќе го убие братот на неговата поранешна сопруга, пред тогаш тригодишното момче. Напаѓачот бил притворен на еден ден и парично казнет за семејно насилство. Сето ова таткото морал да го издржи ако сакал да го види својот син.
Дополнително понижување е фактот што тој морал да докажува на суд дека не е татко на детето кое во меѓувреме го родила неговата сопруга летото 2018 година. Бидејќи тие формално сè уште биле во брак, детето што го добила било регистрирано на негово име и морало да се одржи судска постапка во која ќе се докаже кој е биолошкиот татко. Сплиќанецот морал да ги плати трошоците за таа постапка и ДНК анализата.
Фото: Pixabay
