Ние сме во третиот бран на пандемијата, очигледно посилен од првите два, а вториот циклус на т.н. учење на далечина. Иако се чини дека учениците се навикнале на новиот начин на стекнување знаење, се чини дека ниту децата, ниту родителите сè уште не се свесни што им се случува и како да се справат со тоа.
На децата не им е лесно да имаат часови на Интернет идентични со часовите во училницата и никогаш не им било потешко на родителите да им објаснат дека треба да учат на компјутер, а не да јадат и спијат.
Што велат експертите за тоа како да ја задржите присебноста, како да им пристапиме на децата, технологијата и училиштето – децата да научат нешто и да го задржиме здравиот разум во конгломерацијата на новите правила, нејасно дефинирани улоги и очекувања.
Проблем од гледна точка на еден родител
Не се осамени родителите кои имаат впечаток дека нивните деца не одат на училиште од претходната Нова година. Додека тие се во некоја лимбо позиција во образованието веќе осум месеци, повеќето родители се во шах-мат позиција, бидејќи со сите свои редовни обврски, од март повторно се во училишни клупи, додека во исто време треба да се занимаваат со тоа што нивните деца користат алатки за учење кои предизвикуваат зависност.
Кога ќе се пресмета колку време им треба да ја проследат наставата на ТВ, да ги преземат задачите од училишната платформа, да ги направат и да му ги вратат на наставникот, да бидат на социјалните мрежи со своите врсници и конечно да играат игра – тоа би значело 15 часа дневно поминување на уреди. Во споредба со препорачаниот час и половина, тоа е десет пати повеќе. Цел ден на Интернет.
Пред почетокот на оваа „нова нормалност“, можевте барем до одреден степен да контролирате колку време поминуваат на компјутер, но како можете да им го ограничите времето сега и да ја укинете едукативната алатка како воспитно-корективна мерка?
Мајка на двајца тинејџери вели дека порано можела да ги стави рутерот и далечинските управувачи во торба и да ги земе со себе на работа. Истата мајка раскажува како си поминала една вечер околу 23 часот, кога ги замолила своите синови да ги исклучат компјутерот и таблетот затоа што одамна ги „завршиле сите задачи“ за училиште. И тогаш видела дека можеби ‘ѓаволот ја однел шегата’.
„По шестото барање да си легнат, влегов во собата и се обидов да ја исклучам тастатурата од куќиштето. И двајцата врескаа на глас, едниот почна да паѓа на подот и да се гуши, и двајцата повторуваа наизменично „не, мамо, не, мамо …“ Бев во шок и ми пројде низ главата дека вревата во нашиот стан е доволно гласна за соседите да ме пријават во полиција. И случајно се скрши „џекот“.
„Те мразам, те мразам“, велеа тие наизменично во солзи. Едвај се смирија, ме мразеа и следното утро. Му го раскажав настанот на еден колега на работа, и тој со смеа ми рече дека Јутјуб е полн со клипови на родители на американски тинејџери кои поради чувство на немоќ земаат палка и кршат сè што ќе видат, и дека тинејџерите се во состојба да ги бранат своите уреди со своите животи“, раскажува мајката на двајца ученици кои можат да го пропуштат ручекот поради некоја игра (некој на социјалните мрежи го нарече ова ‘хајтек’ диета).
И навистина, на ЈуТјуб има голема листа со клипови на родители кои кршат монитори, ставаат рутер на скара, газат по телефоните, што е смешно, но и застрашувачко.
Совет од експерт
Како да се одреди вистинската мерка за тоа колку долго треба да биде детето на компјутер во времето на т.н. часови преку Интернет?
Треба да се најде оптимална мерка, и тоа зависи од возраста на детето, но и од неговата способност да одговори на барањата што му се поставуваат. Колку се постарите деца, толку повеќе предмети треба да следат, а со тоа се зголемува и времето што им е потребно за да ги исполнат своите училишни обврски. Родителите треба да се запознаат со времето на учење на далечина, да направат проценка колку време им треба за преземање задачи, за сработување на истите и за да ги вратат кај наставникот. После тоа, можете да им дозволите, особено на тинејџерите, да бидат онлајн од еден час до два на ден. Нагласената потреба за припадност кон група и одмерувањето на себеси во средбата со врсниците се една од главните карактеристики, а суштинската потреба на тинејџерите и нивниот недостаток во реалниот живот се компензираат со виртуелни состаноци на социјалните мрежи.
Што ако одбијат да се исклучат?
Објаснете им на децата дека, исто како што се плашите да не бидете заразени со короната, прекумерниот престој на Интернет има штетни последици по нивното здравје. Дека е важно ништо да не ги повреди, да немаат температура, но за вас се важни и нивните очи и уши. Да, јасно ви е дека им е тешко, но дека ваша обврска како родител е да се грижите за нивното здравје, а со тоа и за времето што го поминуваат пред мониторот.
Зборувајте смирено, спокојно, без да викате. Ако им покажете на децата колку ве полудува нивното однесување, вие сте во опасност да ja започнете играта „кој може да издржи подолго“ што обично завршува со ваше предавање или повлекување. Значи, ако не успеавте да постигнете договор, едноставно променете ја вашата лозинка за Интернет или ставете лозинка на компјутерот. Подгответе се за неколкудневно бурно протестирање, но кога ќе видат дека не постигнале ништо, тие ќе бидат подготвени да започнат преговори.
Како да се постават родителите на деца кои не го прифатиле новиот систем на учење и кои се однесуваат како да не одат на училиште?
Ставете им јасно на знаење дека учењето е обврска што очекувате да ја исполнат, како што е ваша обврска да ја завршите својата работа за да заработите плата. Не сте секогаш расположени за работа, но тоа е нешто што мора да се направи. Ако веќе не сте поставиле ограничување, сега е време. Исто како што ви одземаат од плата ако не ја завршите својата работа, така и недостатокот на „резултати од работата“ ќе се рефлектира во привилегиите што ги уживаат тие. Повеќето деца во оваа ситуација на општо лудило гледаат да го искористат тоа, а вие се прашувате како да ги натерате да ги завршат домашните задачи и да научат нешто. И тука се враќаме на границите. Ако работите од дома, договорете се со децата кога можат да бидат на интернет во врска со училишните обврски и кога можат да бидат на социјалните мрежи. Наведете го времето на кое може да сметаат за трошење на Интернет кога ќе ги завршат училишните обврски. Нека помине еден час по завршувањето на училишните работи. Во моментот кога ќе им го кажете тоа, ќе започне лавина протести, а тоа е моментот да започнете преговори. Понудете им можност да заработат дополнително време на пр. кога ќе ја направат домашната задача за пократко време од предвиденото, кога ќе добијат добра оценка за тестови за знаење или кога ќе се исклучат од мрежата без дискусија кога ќе истече нивното заработено време, кога ќе помогнат во домашните обврски… Прашајте ги дали имаат предлози што можете да ги додадете на оваа листа.
Ако вашите деца останат сами дома додека сте на работа, дури и не обидувајте се да го ограничите нивното време на Интернет за време на периодот кога сте далеку, освен ако и тогаш имате утврден начин да остварите контрола. Ако немате начин да ги контролирате, воведувањето забрана во тој случај само ќе придонесе за колапс на вашиот авторитет. Она што можете да го направите е, кога ќе дојдете дома од работа, да проверите дали сè е препишано, направено, готово и во согласност со договорот, или исклучете го интернетот или наградете ги.
Дали и колку им е потребна помош при задачите?
Се разбира, постојат ситуации во кои вашата помош ќе биде неопходна, но таа мора да биде ограничена на она што тие навистина не можат да го надминат самостојно. Присуството на родителите првенствено мора да биде во функција на поддршка, а не решение.
Од една страна, имате проблем да го одвлекувате вниманието на децата од компјутерот, а кога станува збор за настава преку Интернет, не можете ни да ги присилите да ги следат предавањата. Вашите деца, кои лесно инсталираат игри и наоѓаат смешни видеа што ви ја креваат косата, одеднаш се однесуваат како компјутерот да е телевизор. Користете ги веќе стекнатите вештини и охрабрете ги да ги користат за да научат нешто. Кажете им на децата дека разбирате дека наставата преку Интернет не им е премногу интересна, но дека тие имаат ваша дозвола да ги користат своите „магични сили“ за да бидат поинтересни. Помогнете им да најдат страници на Интернет кои се занимаваат со теми од онлајн настава. Некои страници имаат интерактивни лекции, квизови, нешто кадешто ќе заработат поени и вкрстени нивоа како во игрите, има одлични клипови на YouTube кои објаснуваат одредени математички формули или физички закони, има дури и цртани филмови дизајнирани за развој на научни интереси кај деца на возраст од четири до 14 години. Не е важно како ќе научат нешто, важно е да ја разбудите нивната љубопитност, а тоа е половина пат до успехот. Сè е многу подобро отколку да седнете и да им ја сработите задачата.
Училиштето е нивна одговорност, а не ваша. Сè додека вие се јадете и се грижите за нивните оценки, тие се ослободени од тоа „мачење“, затоа што ако вие се нервирате, зошто би се замарале тие со тоа. Така на крајот ќе се подразбира дека вие треба да земете што е за домашна работа (па зошто и да не ја напишете), кога и од кој предмет имаат тест, а во екстремни случаи, да подготвите ливчиња за усмено онлајн одговарање. Кажете им дека е во ред да добијат и тројка ако се труделе за неа. Ова е тешко за родителите, но ако го научите вашето дете дека падот боли и од половина метар и од метар висина, постои голема веројатност дека нема да се обидат да скокнат од дваесет.
Како да се избегне конфликт?
Сумирајќи, проблематично е што децата се упатуваат на алатка за учење што директно развива зависност. На децата не им е лесно во моментот поради целата ситуација, но нема да им биде лесно дури и ако излезат од целата оваа приказна со зависност од уреди. Мора да постигнете договор и да се држите до него. Ако нивната реакција на скратувањето на Интернет е плачење и хистерија, гледајте на тоа како обид да ги надминете границите, како што тоа го правевте кога имаа пет години. Нека драматизираат, ќе помине. Ако и вие започнете да викате и станувате хистерични, само им покажувате дека сте немоќни, па не само што не им помагате да се смират, туку и го интензивирате тоа однесување. Затоа, покажете им на вашите деца дека не можат да ве извадат од такт, кажете им дека ги сакате дури и кога не ви се допаѓа нивното однесување, дека ќе истраете во своите одлуки и дека можат да сметаат на тоа како што може да сметаат на вас дека сте секогаш таму за нив кога им треба. Во меѓувреме, додека не се смират страстите, сменете ја шифрата.
Фото: Pixabay
Текстот е од ТУКА.
