Дали веруваме дека разводот не одредува? Дека не сме способни да бидеме добар родител? Дали веруваме дека не можеме без (совет) на другите, дека сме помалку добри родители ако сме сами? Сите овие уверувања не кочат во чувството на среќа и исполнетост.
Многу разведени родители се жалат на однесувањето на другиот. Често одговарам дека нивниот поранешен партнер е таков каков што е и дека ќе бидат поврзани со него до крајот на животот. Изборот е дали ќе се усогласат со него или ќе постапуваат со намера да го сменат за да си ги олеснат маките. (И кога партнерот го прави она што го сакаме, тоа е комбинација на околности, а олеснувањето е привремено. Веќе следниот ден би можел да направи нешто што не би сакале.)
Кога постапуваме со намера да поправиме друга личност, тогаш честопати влегуваме во празни расправии, префрлања и осуди. Тешко е да се разбереме со друга личност ако таа е огорчена, нè обвинува и не се грижи за детето како што би сакале.
Како се развиваме ние, таква околност ќе градиме и за детето. Сè додека не излеземе од идејата дека другата страна му штети на детето со нејзиното (лошо) однесување, веруваме дека ние знаеме што е најдобро и дека другата личност би требало да се однесува во согласност со тоа. Тогаш ние всушност веруваме дека другата личност ни нанесува штета затоа што не сме задоволни од сите (неуспешни) напори. Детето учи од она што го гледа.
Слушнав интересна реченица од психолог кој тврди дека детето е 50% од мајката и 50% од таткото. Таа ја кажа изјавата во контекст на родителското несогласување, префрлањето на одговорностите и меѓусебното обвинување пред децата.
Децата се гледаат себе во своите родители сè додека не станат когнитивно и емоционално доволно зрели за да почнат да сфаќаат поинаку, а потоа во склад со тоа и да се изградуваат. Значи, кога зборуваме лошо за поранешниот партнер и го критикуваме пред детето, кога зборуваме со цел на напад и контрола, тогаш детето го доживува тоа како напад врз себе затоа што се идентификува со неговата мајка или татко.
Нездраво е за детето ако слуша лошо за другиот родител без оглед на фактите (родителот доцна доаѓа по детето, не се држи до договорот и сл.). Не зборувам овде за постапки што ве загрозуваат вас или вашето дете, туку за вашето неодобрување на околностите што се случиле и однесувањето на вашиот поранешен партнер што не е во согласност со вашите идеи.
Ако го оставиме настрана однесувањето на поранешниот партнер без оглед на задоволството од неговото однесување и го донесеме во центарот нашето чувство со нас самите или задоволството од улогата што ја играме во животот на детето, тогаш преминуваме на една сосема друга тема, а тоа е колку сум јас во ред со прекинот на таа врска, дали воопшто ја напуштив, дали жалам за нешто и дали верувам дека ми треба друга личност за да се оствари мојата улога како родител.
Некои од нас се плашат дека нема да бидат доволни, дека нема да ги знаат одговорите на прашањата што доаѓаат со времето и сфаќањето на детето за разделбата на родителите. Некои мислат дека нема да имаат сила да носат сè, некои копнеат по (нов) партнер и жалат што се сами затоа што веруваат дека се напуштени и не можат да преживеат. Дали веруваме дека разводот не одредува? Дека не сме способни да бидеме добар родител? Дали веруваме дека не можеме без (совет) на другите, дека сме помалку добри родители ако сме сами? Сите овие убедувања не кочат во чувството на среќа и исполнетост. Нема точни одговори на прашањата на децата, ниту, пак, сите деца поставуваат исти прашања и се чувствуваат исто. Некои деца растат со разделени родители, некои никогаш немале друг родител, некои доживуваат развод кога се постари и кога очекувањата дека родителите ќе бидат заедно стануваат посилни.
Како ќе им одговориме на децата зависи од нашето разбирање за разводот и чувството за себе.
Кога веруваме дека сме жртви, напуштени, мизерни, дека сме напорни, дека ни е тешко, дека немаме помош, никој не не разбира или не не сака, кога веруваме дека сме виновни и дека треба да го оправдаме поранешниот партнер, тогаш сме несреќни. Потоа ги внесуваме нашите осуди и самосожалување во фактите за разводот. Тогаш ние не го учиме детето на односите со другите луѓе, ниту на изборот што го правиме за да ни биде добро. И со учењето на детето дека нема избор, го учиме на несреќа. Како детето го доживува разводот зависи од тоа како ние го доживуваме разводот. Верувам дека е потребно отворено да се каже што се случило и да се објаснат односите меѓу луѓето со образложение дека тоа нема никаква врска со љубовта кон детето.
Ако поранешниот партнер тврди поинаку, ќе ни биде потешко. Но, градењето на врска со детето, како и исполнувањето на нашата улога на мајка или татко, зависи само од нас. Потешко е ако не сме го разработиле прекинувањето на врската со себе и сè што оваа ситуација ни значи.
Постојат деца кои имаат среќни односи и покрај разводот на нивните родители, како и оние кои влегуваат во штетни врски и покрај среќниот брак на нивните родители. Проблемите не се решаваат надвор од нас. Имаме можност да направиме промени, но одлуката зависи од нас, без оглед на другата личност. Да се запрашаме колкава важност му дадовме на нашиот поранешен партнер. Ние постојано се фокусираме на другата личност, а клучот е во тоа да се разбереме самите себе.
За да имаме подготвени одговори на прашањата на детето, без оглед на возраста на која го доживеале родителскиот развод, прво мора да имаме одговори за себе. Како го разбирам раскинувањето, што ми треба, што очекувам а не се случува, што сакам да направам во оваа ситуација затоа што можам да направам сè, само е прашање на желба. Разбирајќи се подлабоко, ќе можеме помирно да им пристапиме на прашањата на детето. Така, прашањето: „Зошто ја нема мама / тато“ нема да ни го прободи срцето, туку ќе одговориме на тоа прибрано и подготвени да разговараме за настаните во вашиот живот.
Текстот е од ТУКА.
Фото: Pixabay
