Формативните години кај децата се важни бидејќи децата се чувствителни и нежни. Ако 10-годишниот „Иван“ си ја удри главата во бетон, ќе претрпи поголема повреда отколку што би имало кај неговиот 35-годишен татко под истите услови. Повеќето од нас го знаат ова инстинктивно.
Она што често го занемаруваме е фактот дека мозокот на детето не е само физички понежен, туку и психички. Острите зборови што можеше да ги изговори таткото на „Иван“ би можеле да останат со неговиот син со години.
Овие навидум безопасни зборови можат да влијаат на психолошкиот развој на детето и да имаат последици и далеку во зрелоста. Следува листа од четири ментално штетни термини кои децата ги слушаат премногу често.
„Премногу си чувствителен“
Според психолозите, многу деца едноставно се раѓаат со фино усогласен нервен систем. Затоа брзо и интензивно реагираат речиси на се. Родителите на таквите деца често грешат во обид да ја поправат оваа чувствителност, пишува Mind Journal.
Со текот на времето, ова ја исфрла детската хемија од мозокот и ја намалува нивната способност да сочувствуваат со другите. На крајот на краиштата, ако ги научите дека емоциите не им се важни, зошто би мислеле дека ги има некој друг?
Детскиот психолог Елинор Баше ги охрабрува родителите да ги слушаат и да ги прифатат емоциите на своето дете, дури и ако тие не изгледаат логични.
„Тоа е живот“
Кога вашето дете доаѓа дома вознемирено затоа што неговата симпатија ја одбила нивната покана за танц, може да биде примамливо да се каже: „Па, тоа е животот“. Она што сугерира таа фраза е: „Еј – твоето искуство овде не е ништо единствено“.
Можеби е сосема соодветно тоа да му се каже на 25-годишник под истите околности. Но, мозокот на децата не е физички способен да го сфати фактот дека нивните искуства не се единствени. Кога ќе им го кажете тоа, тие ќе се чувствуваат виновни, фрустрирани и збунети.
Наместо тоа, треба да го потврдите нивното искуство, а потоа да ја поттикнете отпорноста.
„Затоа што јас реков така“
Разбираме. Малиот „Иван“ одбива да заспие во 20 часот. Се прашува зошто мора да легне во тоа време. Неговата мајка, огорчена, вели: „Дали сакаш да знаеш зошто? Затоа што јас така реков”.
Тоа е страшен одговор. Може да предизвика незадоволство кај децата бидејќи ги принудува да прифатат догматско верување. Ова неизбежно ќе доведе до борба за моќ кога тоа дете ќе научи самостојно да доаѓа до одговори кои го доведуваат во прашање авторитетот на нивните родители.
Наместо тоа, колку и да е фрустрирачки, зошто едноставно не одговорите на прашањето? Одлуките на родителите се засноваат на логика, која треба да ја споделите со вашето дете. Тоа ќе им помогне да разберат дека понекогаш авторитетот навистина знае најдобро.
„Замолчи“
Децата учат од мали нозе дека термините „престани“ или „замолчи“ се навреда. И да разјасниме – последниот што треба да го навреди детето е неговиот родител. Сега, шансите се дека имате многу добра причина да му кажете на вашето дете да „молчи“.
Веројатно сте преоптоварени. Се случува. Вашето дете нема да престане да пее песни од Џастин Бибер и тоа е навистина фрустрирачки. Но, наместо да им кажете да замолчат, зошто да не го објасните тоа со зборовите: „Еј, мама (или тато) имав долг ден и навистина би ценела малку тишина?“
Фото: Freepik
